Η λύσσα στους σκύλους είναι ένας ιός που προσβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό και είναι πάντα θανατηφόρος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο εμβολιασμός κατά της λύσσας είναι τόσο σημαντικός για τους σκύλους. Η ασθένεια περνάει κυρίως μέσω δαγκωμάτων, επειδή τα μολυσμένα ζώα εκκρίνουν μεγάλη ποσότητα του ιού της λύσσας στο σάλιο τους.
Όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα της λύσσας στους σκύλους, περιλαμβάνουν γενικά αλλαγές στη συμπεριφορά, παράλυση και τελικά θάνατο. Η ασθένεια συνήθως χρειάζεται δύο εβδομάδες έως τέσσερις μήνες για να επωαστεί στους σκύλους, αν και μπορεί να διαρκέσει ακόμη περισσότερο.
Αγελάδα προσπαθεί να ξεφύγει από το σφαγείο. Δόξα τω Θεώ για αυτό που συμβαίνει στη συνέχεια 
Διαφήμιση
Η λύσσα μπορεί να προσβάλει τους σκύλους και κάθε άλλο θηλαστικό, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, η ασθένεια σκοτώνει περισσότερους από 50.000 ανθρώπους και εκατομμύρια ζώα κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Οι σκύλοι που έρχονται σε επαφή με άγρια ζώα έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από αυτήν, ενώ οι ανεμβολίαστοι σκύλοι διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα συμπτώματα, τις αιτίες και την πρόληψη της λύσσας στους σκύλους.
Συμπτώματα λύσσας σε σκύλους
Τα συμπτώματα της λύσσας στους σκύλους είναι αρκετά εμφανή και τρομακτικά. Υπάρχουν δύο στάδια της νόσου: το έξαλλο στάδιο, ακολουθούμενο από το παραλυτικό ή βουβό στάδιο. Και μόνο τα ονόματα υποδεικνύουν πόσο άσχημη ασθένεια είναι αυτή.
Στην αρχή, τα λυσσασμένα σκυλιά παρουσιάζουν αλλαγές στην ιδιοσυγκρασία, όπως:
- Ανησυχία
- Ανασφάλεια
- Ανησυχία
- Ξαφνική στοργή σε κατά τα άλλα συγκρατημένα σκυλιά
- Ξαφνική επιθετικότητα ή συστολή σε κατά τα άλλα φιλικά σκυλιά
- Αναισθησία στον πόνο
- Χτυπήματα σε φανταστικά αντικείμενα, δαγκώματα και αυτοακρωτηριασμός
- Ευαισθησία στο φως, το άγγιγμα ή τον ήχο
Στο παραλυτικό στάδιο, το στόμα κρέμεται ανοιχτό, το σάλιο στάζει από αυτό και ο πάσχων σκύλος δεν μπορεί να φάει ή να πιει. Μόλις αφυδατωθούν, ακολουθεί πλήρης παράλυση και ο θάνατος επέρχεται σύντομα.
Κάθε ζώο ή άνθρωπος που δαγκώνεται ή γρατζουνιέται κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε από τις δύο περιόδους θεωρείται εκτεθειμένος και χρειάζεται θεραπεία. Σε αντίθεση με την ανθρώπινη μορφή της νόσου, η λύσσα των σκύλων δεν προκαλεί υδροφοβία, δηλαδή φόβο για το νερό.
Προφανώς, αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα -στην πραγματικότητα, ακόμη και αν υποψιάζεστε ότι ο σκύλος σας έχει υποστεί έκθεση στη λύσσα- να απευθυνθείτε αμέσως σε κτηνίατρο.
Αιτίες
Ο συνηθέστερος τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται η λύσσα στους σκύλους είναι μέσω του σάλιου ενός μολυσμένου ζώου που εισέρχεται μέσω μιας πληγής από δάγκωμα, αν και μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω των βλεννογόνων ή από μια γρατζουνιά ή μια ανοιχτή πληγή.
Παρόλο που τα Κέντρα Ελέγχου Ασθενειών ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι η λύσσα των σκύλων έχει εξαλειφθεί στις ΗΠΑ, η λύσσα εξακολουθεί να υπάρχει μεταξύ άλλων ζώων στη φύση και ο σκύλος σας μπορεί να την κολλήσει αν δεν έχει εμβολιαστεί.
Στην πραγματικότητα, από τη δεκαετία του 1970, υπάρχει μια επιδημία λύσσας μεταξύ των ρακούν και περισσότερα από τα μισά κρούσματα σε σκύλους προέρχονται από το συγκεκριμένο άγριο ζώο. Τα υπόλοιπα έχουν προέλθει από κουνάβια, αλεπούδες και νυχτερίδες, με αυτή τη σειρά.
Η πιο πιθανή μορφή μετάδοσης είναι μέσω δαγκώματος από μολυσμένο ζώο – όχι μέσω ψύλλων, κουνουπιών ή άλλων εντόμων – αν και έχουν υπάρξει σπάνιες περιπτώσεις μετάδοσης από την αναπνοή του αέρα σε μολυσμένες από νυχτερίδες σπηλιές.
Εμβόλιο κατά της λύσσας για σκύλους
– Τα εμβόλια κατά της λύσσας είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των σκύλων από τον ιό της λύσσας, ο οποίος είναι σχεδόν πάντα θανατηφόρος μόλις εμφανιστούν κλινικά συμπτώματα. Οι σκύλοι κινδυνεύουν επειδή η λύσσα είναι κοινή σε άγρια ζώα όπως τα ρακούν, οι νυχτερίδες, οι αλεπούδες και τα κουνάβια.
– Το εμβόλιο κατά της λύσσας είναι νομικά υποχρεωτικό για τους σκύλους στις περισσότερες περιοχές. Ο τακτικός εμβολιασμός κατά της λύσσας προστατεύει την υγεία τόσο των κατοικίδιων ζώων όσο και των ανθρώπων, συμβάλλοντας στην πρόληψη της μετάδοσης στον άνθρωπο μέσω δαγκωμάτων σκύλων.
– Το εμβόλιο κατά της λύσσας χορηγείται συνήθως για πρώτη φορά στα κουτάβια σε ηλικία 12-16 εβδομάδων. Στη συνέχεια, λαμβάνουν ένα επαναληπτικό εμβόλιο ένα χρόνο αργότερα, με πρόσθετα αναμνηστικά εμβόλια κάθε 1 έως 3 χρόνια, ανάλογα με τον τύπο του εμβολίου, τους κανονισμούς δημόσιας υγείας και τη σύσταση του κτηνιάτρου.
– Υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια ετήσιας διάρκειας και πολυετούς διάρκειας. Ο κτηνίατρός σας καθορίζει τον κατάλληλο χρόνο με βάση την κατάσταση της υγείας, την ηλικία και τις νομικές απαιτήσεις για ισχύον πιστοποιητικό λύσσας.
– Οι συνήθεις παρενέργειες των εμβολίων κατά της λύσσας σε σκύλους μπορεί να περιλαμβάνουν ήπιο λήθαργο, πόνο στο σημείο της ένεσης, ήπιο πυρετό και μειωμένη όρεξη. Σπάνια μπορεί να εμφανιστούν πιο σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.
– Ο σωστός εμβολιασμός από αδειούχο κτηνίατρο παρέχει την καλύτερη προστασία από τη νόσο. Τα εμβόλια κατά της λύσσας για σκύλους είναι πολύ ασφαλή και αποτελεσματικά – προστατεύουν πάνω από το 99% των εμβολιασμένων ζώων για περισσότερο από ένα έτος με κάθε αναμνηστική δόση.
Εάν πιστεύετε ότι ο σκύλος σας έχει εκτεθεί στη λύσσα, η συνήθης κτηνιατρική διαδικασία είναι η καραντίνα έως και έξι μηνών για τους ανεμβολίαστους σκύλους και δέκα ημερών για τους σκύλους που έχουν εμβολιαστεί. Πρέπει να προσκομίσετε στον κτηνίατρό σας απόδειξη του εμβολιασμού.
Μερικές φορές είναι δυνατόν να διακοπεί η εξέλιξη της λύσσας αμέσως μετά το δάγκωμα με την ένεση αντιορού λύσσας, ο οποίος περιέχει αντισώματα. Η ασθένεια είναι πάντα θανατηφόρα μόλις εμφανιστούν τα συμπτώματα και αν συμβεί αυτό, ο μολυσμένος σκύλος πιθανότατα θα υποβληθεί σε ευθανασία. Οι νόμοι απαιτούν από τους κτηνιάτρους να αναφέρουν τα ύποπτα κρούσματα λύσσας σε μια κυβερνητική υπηρεσία υγείας.
Η πρόληψη είναι το καλύτερο φάρμακο
Η πρόληψη είναι η καλύτερη πορεία δράσης όταν πρόκειται για τη λύσσα. Βεβαιωθείτε ότι έχετε εμβολιάσει το σκύλο σας. Το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό μόνο εάν οι σκύλοι το κάνουν πριν ο ιός εισέλθει στο νευρικό σύστημα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο εμβολιασμός κατά της λύσσας είναι υποχρεωτικός για τους σκύλους, όπως και οι αναμνηστικές εμβολιασμοί κατά της λύσσας.
Η απομάκρυνση από τα άγρια ζώα είναι επίσης χρήσιμη για την πρόληψη της μετάδοσης της λύσσας στους σκύλους. Οι εμβολιασμένοι σκύλοι που δαγκώνονται πρέπει ακόμα να υποβληθούν σε καραντίνα και πιθανότατα θα κάνουν άλλο ένα αναμνηστικό εμβόλιο ως πρόσθετη προφύλαξη, αν και αν υπάρχουν αντισώματα στο αίμα ενός σκύλου, θα είναι γενικά ασφαλής από τη λύσσα.
Λύσσα στον άνθρωπο: ποια είναι τα συμπτώματα;
Ακολουθούν μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της λύσσας στον άνθρωπο:
- Πυρετός – Ένα από τα πρώιμα συμπτώματα είναι συχνά υψηλός πυρετός, μερικές φορές πάνω από 40°C (104°F). Ο πυρετός είναι μια αντίδραση στον ιό που πολλαπλασιάζεται τώρα στο σώμα.
- Πονοκέφαλος – Οι σοβαροί πονοκέφαλοι μπορεί να αρχίσουν περίπου την ίδια στιγμή που αναπτύσσεται ο πυρετός. Οι πονοκέφαλοι οφείλονται πιθανότατα σε φλεγμονή που προκαλείται από τον ιό που μολύνει τον εγκέφαλο και τα νεύρα.
- Κόπωση/αδυναμία – Καθώς ο ιός εξελίσσεται, συχνά εμφανίζεται κόπωση και μυϊκή αδυναμία. Αυτό καθιστά δύσκολη την ενασχόληση με τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες.
- Δυσφορία/πόνος – Οι άνθρωποι μπορεί να αισθανθούν έντονη δυσφορία ή πόνο στο σημείο του δαγκώματος του ζώου, καθώς και μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα λόγω φλεγμονής των νεύρων.
- Ναυτία/έμετος – Η ναυτία, ο έμετος και ο στομαχόπονος είναι συνηθισμένα φαινόμενα λόγω της επίδρασης του ιού στο πεπτικό και το νευρικό σύστημα.
- Ταραχή – Οι άνθρωποι συχνά αρχίζουν να εμφανίζουν μη φυσιολογική συμπεριφορά, όπως άγχος, ταραχή, σύγχυση ή παραλήρημα. Η φλεγμονή επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου.
- Ψευδαισθήσεις – Πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν ψευδαισθήσεις καθώς ο ιός συνεχίζει να επιτίθεται στον εγκέφαλο και τα νεύρα.
- Υπερβολική σιελόρροια – Καθώς η νόσος εξελίσσεται, ορισμένοι άνθρωποι παραπονιούνται για αυξημένη παραγωγή σάλιου και σάλια. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ιός κατακλύζει πλέον τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τους σιελογόνους αδένες.
Στα μεταγενέστερα στάδια, τα συμπτώματα επιδεινώνονται οδηγώντας σε παράλυση, δυσκολία στην αναπνοή, επιληπτικές κρίσεις και τελικά θάνατο, εάν δεν ληφθεί θεραπεία. Η αναζήτηση άμεσης ιατρικής περίθαλψης όταν υπάρχει υποψία λύσσας είναι ζωτικής σημασίας. Ο εμβολιασμός λίγο μετά την έκθεση μπορεί ακόμα να αποτρέψει τον ιό από το να προκαλέσει ασθένεια.
Είναι θεραπεύσιμη η λύσσα στον άνθρωπο;
Όχι, μόλις εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα της λύσσας στον άνθρωπο, η ασθένεια είναι σχεδόν 100% θανατηφόρα. Ωστόσο, η λύσσα μπορεί να προληφθεί εάν η θεραπεία χορηγηθεί σύντομα μετά την έκθεση, πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ακολουθούν ορισμένα βασικά σημεία σχετικά με τη θεραπευσιμότητα της λύσσας:
- Δεν υπάρχει θεραπεία μόλις εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα. Σε αυτό το σημείο, η ιογενής λοίμωξη έχει εξαπλωθεί μέσω των νεύρων και στον εγκέφαλο. Η υποστηρικτική ιατρική φροντίδα μπορεί να παρατείνει τον αναπόφευκτο θάνατο μόνο κατά μερικές ημέρες.
- Η έγκαιρη προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP) μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση λύσσας. Αυτή περιλαμβάνει τον σχολαστικό καθαρισμό του τραύματος, ακολουθούμενο από ένα σχήμα εμβολίου κατά της λύσσας σε διάστημα 28 ημερών μαζί με ανοσοσφαιρίνη κατά της λύσσας. Η PEP είναι σχεδόν 100% αποτελεσματική εάν χορηγηθεί αμέσως μετά την έκθεση.
- Ο ιός της λύσσας έχει μια περίοδο επώασης που κατά μέσο όρο κυμαίνεται από 1-3 μήνες μετά την αρχική μόλυνση, αλλά μπορεί να κυμαίνεται από λιγότερο από μια εβδομάδα έως πάνω από ένα έτος. Αυτό το παράθυρο παρέχει την ευκαιρία να χορηγηθεί PEP για τη διέγερση μιας ανοσολογικής απόκρισης που εξουδετερώνει τον ιό πριν αυτός φτάσει στον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό.
- Έχουν καταγραφεί λιγότερες από 15 περιπτώσεις ανθρώπων που επέζησαν από τη λύσσα και οι επιζώντες έχουν γενικά υποστεί μακροχρόνιες νευρολογικές βλάβες. Η επιβίωση προϋποθέτει την τοποθέτηση του ασθενούς σε κώμα με παράλληλη παροχή εντατικής υποστηρικτικής θεραπείας, η οποία δεν είναι εύκολα προσβάσιμη ή επιτυχής.
Συνοπτικά, λοιπόν, η λύσσα είναι ιάσιμη μόνο υπό την έννοια ότι η PEP μπορεί να αποτρέψει τον ιό από το να φτάσει ποτέ στον εγκέφαλο, εάν χορηγηθεί εγκαίρως. Αλλά μόλις εμφανιστούν συμπτώματα που υποδηλώνουν ότι μια ενεργή λοίμωξη έχει εισβάλει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, η λύσσα είναι ουσιαστικά 100% θανατηφόρα.
